Bel Ağrıları
- Toplumda her 100 kişiden 80’i hayatının bir döneminde bel ağrısından yakını
- Bel ağrısı olan hastaların % 70-85’i 6 hafta içinde kendiliğinden iyileş
- Bel ağrısı; kas spazmı, bel kayması, kireçlenme, romatizma, kemik erimesi, omurlarda kırık ve bel fıtığı gibi çeşitli nedenlerden oluş
- Bel ağrılarının ancak % 2’si bel fıtığıdı Gerçek bel fıtıklarının ancak % 15’i cerrahi tedavi gerektirir.
Bel Ağrısı Kimlerde Olur?
- Hareketsiz iş ve yaşam düzeni olanlar.
- Fazla kilolu olanlar.
- Ağır kaldıranlar, eğilme hareketini yanlış
- Uzun süreli araç
- Doğuştan belinde kayma olanlar.
- Duruş bozukluğu olanlar.
- Zayıf karın ve bel kasları
- Ortası çukurlaşmış yatakta uyuyanlar.
- Hamileliğin son aylarında olanlar.
- Ağır sporlarla uğraş
- Sigara iç
- Stres ve depresyonda olanlar.
Omurga Anatomisi
- Omurgada 3 adet doğal kavis vardı
- Bu kavisler sayesinde omurgamız üzerine düşen yük miktarını en aza indirir ve esnek bir şekilde hareket etmemizi sağ
- Bel bölgesi 5 adet omur ve sakrum (sağrı) kemiğinden oluş
- Omurlar üst üste gelerek içinden omuriliğin geçtiği omurga kanalını oluş
- Omurga omuriliği ve omurilikten çıkan sinirleri korur.
- Omurlar, önde disk denilen yastıkçıklar, arkada faset denilen eklemler ile tutunurlar.
- Diskler omurların birbirlerine sürtünmesi engelleyen jöle kıvamında amortisö
- Diskler yükü eşit olarak dağıtır ve dengeli bir şekilde alt seviyelere iletirler.
- Diskler iki bölümden oluşur: sağlam, lifli dış bölüm ve yumuşak jölemsi iç bölü
- Dış bölüm, iç bölümü korur ve esnek hareketi sağ
- Omurlar birbirlerine arkada 2 adet faset eklemi ile tutunurlar.
- Faset eklemleri vücut yükünün %5-20’sini taşı
- Kötü kullanıma bağlı olarak eklemlere uygulanan yük miktarı artar ise eklemlerde bozulmalar ve ayrılmalar oluş
- Omurga ayrıca bağlar (ligaman) ve kaslar tarafından desteklenir. Kaslar hareketi denetler, omurgayı destekler ve sağlamlık kazandırı
- Omurilik beynimizin verdiği emirleri vücudumuzun diğer bölümlerine taşınmasından sorumludur.
- Bacak kaslarına, idrar kesesine, cinsel organlara sinir dallarını
- Bu sinirler, bacak hareketini, hissini, idrar-dışkılama kontrolünü ve cinsel fonksiyonları sağ
Kötü Duruş, Beli Kötü Kullanma
- Uzun süre aynı pozisyonda durmak belin en büyük düşmanıdı Günlük hayatta bel mekaniğine uygun olmayan her yanlış hareket veya kötü duruş belde yıpranmaya neden olur.
Bel Tutulması, Kas Spazmı
- Genellikle beli destekleyen kasların veya bağların aşırı gerilmesi veya kopmasıyla oluş Vücudun buna cevabı ağrılı kas spazmıdır.
- Mevsimsel ısı değişimleri, rüzgar ve hava akımı kas spazmını arttırı
Bel Fıtığı
- Her iki bel omuru arasında yastık görevi yapan jölemsi kıkırdak dokunun kayması veya taşmasıdı
- Kıkırdak parçası belden çıkarak bacağımıza, ayağımıza giden sinire baskı yaparak ağrıya ve siyatik şikayetlerine sebep olur.
- Öksürmekle, ıkınmakla, hapşırmakla bel ve bacak ağrısı
- Hastaların çoğu yatak istirahatı ve ilaç tedavisi ile şikâyetinden kurtulur.
- Sinir ve omuriliğe bası devam ederse bacak kaslarında kuvvet kaybı, his kusuru, reflekslerde azalma, idrar tutamama gibi şikayetler oluş
Omurga Kanalında Daralma
- Omurilik ve sinirlerin geçtiği kanalların daralması, sinirlerin sıkışması ile oluş
- Özellikle ileri yaşlarda görülü
- Belirli bir mesafe yürüdükten sonra bacaklarda ağrı, uyuşma ve topallama ile kendini gösterir
Omurlarda Kayma (Spondilolistezis)
- Bel omurlarının birbirlerinin üzerinden kaymasıyla karakterize olan “Spondilolistezis” de bel ağrısı Hareketle ağrı artar.
Biçim Bozuklukları
Ayrıca beldeki
- eğrilikler (skolyoz),
- düzleşmeler (lordoz),
- beldeki açıklıklar (spina bifida),
- fazla veya eksik bel omuru (lumbalizasyon- sakralizasyon) bel ağrısı nedeni olabilir.
Gerilim, Stres, Sigara
- Stres, bel ağrısını arttıran ve kronikleştiren en önemli sebeptir. Ekonomik, sosyal ve psikolojik sorunlarınız bel ağrısını artırı
- Sigara içenlerde bel bölgesine giden damarlarda tıkanıklıklar oluştuğundan diskte harabiyet daha hızlı, kemikte iyileşme daha geç
- Gülmek, çalışmak, sosyal uğraşılar ve hayata bağlılık bel ağrısına karşı en önemli silahımızdı
Fazla Kilo
- Belimizin taşıdığı yük miktarını artırdığı için sakıncalıdı
Kireçlenme-Osteoartirit
- Yaşın ilerlemesi ile kemik yapıda, bağlarda ve disklerde yıpranma baş
- Kemik kalsiyum içeriğini kaybeder ve daha kolay kırılı
- Bunu engellemek için vücut doğal tepkisi olarak bu yıpranmış dokuları kireçlendirir ve buraları hareketsiz kılmak ister.
- Oluşan yeni kemikçikler, taşlaşmış bağlar ve daralmış disk mesafeleri sinirlere bası yaparak sırt, bel, bacak ve genel vücut ağrısına sebep olabilir.
Osteoporoz (Kemik Erimesi)
- Osteoporoz temel olarak kadın hastalığıdıKemiklerde kofluğa ve yumuşamaya yol açarak kolay kırılmaya ve dolayısıyla ağrıya sebebiyet verir.
- Beslenmede kalsiyum ve D vitamini eksikliği, hareketsiz yaşam, erken menopoz, aşırı alkol tüketimi, sigara, kortikosteroidler osteoporoz riskini arttırı
Romatizma
- Vücudun bağışıklık sisteminin kendi öz hücrelerine savaş açması sonucu geliş Omurgadaki normal kemik ve kıkırdak dokuları hasara uğrar.
- Romatoid Artrit, Ankilozan Spondilit gibi hastalıklar eklemlerde ağrı ve şişmeye sebebiyet verir ve günlük hareketi kısı
- Sabahları görülen eklem sertliği ve tutulmalar romatizmal hastalıklar için uyarıcıdı
Tedavi
- Bel ağrıları, ilaç, cerrahi yöntem veya güncel cerrahi dışı tekniklerle tedavi edilebilir. Tedavinin şekli hastanın öyküsü, klinik muayene ve radyolojik tetkiklerle elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucu hekim tarafından belirlenir.
- İlaç tedavisinde yatak istirahatı ile birlikte, ağrı kesici, anti-enflamatuar ve kas gevşetici ilaçlar kullanılı
Kimlere Cerrahi Tedavi Önerilir?
- Omurgada tümörü veya apsesi olanlara,
- İdrar ve dışkı denetimini yitirenlere (Kauda Eküina Sendromu), (Acil Cerrahi tedavi gerektirir)
- İlerleyeci kas gücü kaybı, duyu ve refleks kaybı olanlara, (Nörolojik defisiti olanlar)
- Tedaviye rağmen şikayetleri 4-6 hafta sürenlere,
- Bazı tip omurga kırığı olanlara,
- Omurgada Spondilolistezis (Bel kayması) veya anormal bel hareketliliği olanlara.
Güncel Cerrahi Dışı Teknikler
- Enjeksiyon
- Radyofrekans
- Epidural Enjeksiyon
- Faset Bloğu
- Faset Denervasyonu
- Nükleoplasti
- Vertebroplasti
- Kifoplasti
Bel ağrısı çekmemek için belinizi iyi kullanın
Bel ağrılarından kurtulmak ya da bel ağrısı çekmemek için ağrıya neden olan etkenlerden uzak durmak gerekir.
Egzersiz yapın
- Egzersiz bel ve omurganın zayıf kaslarını güç
- Mekanik yüklenmeyi azaltarak, hareket kabiliyetini arttırı
- Yanlış postürü ve duruşu dü
- Ağrıyı azaltı
Duruşunuzu düzeltin
- Sırtınızı ve belinizi düz tutun.
- Kötü duruş; sırttaki kamburluğu, beldeki içe çöküklüğü artırı
- Sık pozisyon değiş
- Özellikle belin normal eğriliğini korumaya özen gö
Ağır taşımayın
- Taşıyacağınız yükleri eşit olarak her iki elinize bölü
- Hareketlerinizi önceden planlayı
- Asla ağır cisimleri kaldırmayı
Belinizi zorlamayın
- Yerden bir şey alırken eğilmeyin, dizlerinizi büküp çö
- Belinizle değil bacaklarınızla yükü kaldırı
- Ağırlığı mümkün olduğu kadar belinizden yukarı ve vücudunuza yakın tutun.
- Dönmeniz gerekiyorsa belinizle değil, vücudunuzla dönü
Oturuşunuzu düzeltin
- Ağır cisimleri çekmeyin, itmeyin ve yukarı doğru kaldırmayı
- Koltuğa düzgün oturun.
- Gerekirse bel kıvrımınıza uyan yastıkla belinizi takviye edin.
- Otururken sırtı düz tutun ve yaslanı
Yatışınızı düzeltin
- Yatarken sert ve ortopedik yatakları tercih edin.
- Salt yer ve tahta üzerine yatmak doğru değ
- Sırt üstü yatarken baldırlarınızın altına koyulacak küçük bir yastık sizi rahat ettirecektir.
Unutmayın!
Belinizi en iyi siz koruyabilirsiniz. Doktorunuz bu konuda sadece yol gösterici ve yardımcı olabilir.