BT Koroner Anjiyografi Nedir?
BT Koroner Anjiyografi (Bilgisayarlı Tomografi Koroner Anjiyografi) veya halk arasında bilinen adıyla sanal anjiyo, kalbin koroner atardamarlarını görüntülemek için kullanılan özel bir tıbbi görüntüleme tekniğidir. Bu işlem, kalp damar hastalıklarının teşhisinde yaygın olarak kullanılır.
BT Koroner Anjiyografi Nasıl Yapılır?
- Hazırlık: İşlem öncesinde üre/kreatinin testleri ile hastanın böbrek fonksiyonları kontrol edilir. Hastanın nabzı optimal düzeye indirilir.
- Kontrast Maddenin Verilmesi: İncelemeyi yapabilmek için damardan özel bir kontrast madde verilir. Bu madde bilgisayarlı tomografi cihazının damar ve damar çevresini görmesini sağlar.
- Görüntüleme: Hasta BT tarayıcısına alınır ve koroner arterlerin kesit görüntüleri alınır. Bu aşamada gerekli görülmesi halinde bir kardiyolog da çekime eşlik ederek radyoloji teknisyenlerine görüntülenmesi gereken yerlerde ilgili gerekli taleplerini iletir.
- Analiz: Radyoloji uzmanı doktorlar elde edilen görüntüleri değerlendirerek koroner arterlerde bulunan sorunları tespit ederek rapor haline getirir.
Kimlere Yapılır?
- Koroner arter hastalığı riski yüksek olan, ancak herhangi bir yakınması olmayan kişiler
- Koroner arter hastalığı şüphesi bulunanlar
- Kalp krizi riskinden dolayı acil müdahale ihtiyacı “olmayan” hastalar veya hasta adayları
BT Koroner Anjiyonun Avantajları ve Riskleri
- Avantajlar: Hızlı, güvenilir ve anjiyografiye göre daha az invaziv bir işlem. Hastane yatışına ihtiyaç olmaz, kişi işlemin hemen ardından günlük yaşantısına dönebilir.
- Riskler: Radyasyon maruziyeti, kontrast maddeye alerjik reaksiyonlar gibi riskler içerir. Ancak Radyasyon maruziyeti günümüzde gelişen görüntüleme teknolojileri sayesinde minimuma indirilmiştir. Böbrek fonksiyonları ve alerjik reaksiyon ihtimalleri çekimden önce yapılan testlerle kontrol edilir.
Çekim Süreci
- Nabız Kontrolü: Çekimden önce hastanın nabzı istenen seviyeye indirilmeye çalışılır. Bunun için bazı nefes egzersizleri ve gerekirse bazı ilaçlar (beta bloker veya nitrat spreyi gibi) kullanılabilir. Tıpkı fotoğraf çekerken olduğu gibi, görüntü kalitesinin yüksek olması için kalp atış hızının optimum aralıkta olması gerekmektedir.
- Hazırlık: Hastaya damardan normal bir iğne ile kontrast madde verilir.
- Çekim: Hastanın nabzı yeterli seviyeye indiğinde başlar, damar yolundan kontrast maddenin kalanı da verilir. Çekim aşaması 2-3 dakika sürer. Radyasyon maruziyeti ise yalnızca 2-3 saniyedir
Sanal Anjiyonun Avantajları ve Kullanım Alanları
- Non-Invaziv Yöntem: Geleneksel anjiyografiye göre daha az risk taşır.
- Detaylı Görüntüleme: Koroner arterlerin içerisinde olabilecek darlıkları, plakları veya koroner anomalileri saptamanın dışında, damarın dış çeperinde oluşan bozulmalar da görüntülenebilir. Klasik anjiyografide böyle bir imkan bulunmamaktadır.
- Ekstra Tanısal Veriler: Çekimden sonra elde edilen kalsiyum skorlama, kalp-damar yaşı gibi veriler sayesinde koroner rahatsızlıklarla ilgili öngörüler elde edilir. Bu sayede hasta henüz kalp hastalığı ile karşılaşmadan önce gerekli önlemler alınarak hem hastanın yaşam kalitesi artılır, hem de sağlık harcamaları minimum düzeyde tutulabilir.
Çok Dedektörlü ve Çok Kesitli Cihazın Avantajları
Çok dedektörlü ve çok kesitli cihazlar sayesinde çekimler oldukça kısa sürer. Bu, hastanın taşikardi ataklarının olma ihtimalini düşürür ve radyasyona maruz kalma süresini oldukça azaltır.
İnceleme Süreci
Yapay zekanın da devreye girmesiyle birlikte kısa sürede, minimum radyasyon maruziyeti ile elde edilen yüksek kaliteli 3D görüntüler radyologlar tarafından incelenerek detaylı olarak raporlanır.
Kimlere sanal anjiyografi yapılamaz?
1. Nabzı düşürülemeyen kişilerde yeterli çekim kalitesine ulaşılamayabileceği için çekim yapılamaz.
2. Kontrast madde alerjisi olan kişiler
3. Böbrek yetmezliği olan kişiler
4. Kişinin cihaza giremeyecek seviyede kilolu olması
Ne zaman BT Anjiyografi ve Ne Zaman Normal Anjiyografi?
Acil olarak müdahale edilmesine gerek olmayan, ancak ailesinde kalp rahatsızlığı olan kişilerde erken teşhis için önemli ve klasik anjiyografiye göre daha hızlı ve güvenli bir tarama yöntemidir. Ancak hastaya acilen müdahale edilmesi (stent uygulaması vb) gerektiği durumlarda klasik anjiyografinin kullanılması daha doğru olur.
Sanal Anjiyonun Kalp Hastalıklarının Tedavisi İçin Önemi
Aşırı kilolu, fazla sigara içen veya yüksek kan yağı bulunan hastalarda BT koroner anjiyografi ile kalsiyum skorlaması yapmak da mümkündür. "BT koroner anjiyografi ile kalsiyum skorlaması" gibi yöntemler, bir kişinin kalp damarlarının durumunu değerlendirmek ve ilerleyen yıllarda ne gibi sağlık sorunları yaşayabileceğini tahmin etmek için kullanılabilir.
Sonuç
BT koroner anjiyografi, modern tıbbın kalp sağlığına dair sunabileceği etkileyici bir araçtır. İlgili uzmanlarımızın da belirttiği gibi, risk grubunda olan genç hastalarda bir tarama yöntemi olarak kullanıldığında, ileri dönük olarak kalp sağlığı risklerinin belirlenmesi için iyi bir yöntemdir.
Son Güncelleme Tarihi: 07 Eylül 2023 18:13
Prof. Dr. Nihat Kodallı Uzm. Dr. Feyzi Özçınar Uzm. Dr. Tevfik Bülent İlçöl
Radyoloji Uzmanı Radyoloji Uzmanı Kardiyoloji Uzmanı
