Çikolata, birçok kişi için hem keyifli bir tat hem de enerji kaynağıdır. Ancak sağlıklı bir yaşam tarzını koruyabilmek için çikolata tüketiminde denge büyük önem taşır.
Çikolata Nedir?
Çikolata, kakao çekirdeğinden elde edilen kakao kitlesi, kakao yağı, şeker ve bazen süt gibi bileşenlerin karışımıyla hazırlanan tatlı bir gıdadır. Çikolatanın kalitesini belirleyen unsur kakao yağı oranı olarak gösterilmekte, kakao yağı oranı arttıkça çikolatanın kalitesinin arttığı ifade edilmektedir. Kakao oranına, içerdiği süte ve işlenme şekline göre farklı türleri bulunur. Kakao tohumlarının kuru ağırlığının yaklaşık %6-8’ini polifenoller oluşturmaktadır.
Çikolatanın Türleri Nelerdir?
En yaygın çikolata çeşitleri arasında bitter çikolata, sütlü çikolata ve beyaz çikolata yer alır.
Bitter Çikolata
Sütlü Çikolata
Beyaz Çikolata
Ruby (Pembe) Çikolata
Dolgulu ve Aromalı Çikolatalar
Hangi tür tercih edilirse edilsin, çikolata tüketiminde porsiyon kontrolü önemlidir.
En Sık Önerilen Çikolata Türü Nedir?
Bitter çikolata, yüksek kakao oranı (%70 ve üzeri) ve düşük şeker içeriğiyle sağlık açısından en çok önerilen çikolata türü olduğu çalışmalarla kanıtlanmıştır. Çalışmalara sıklıkla konu olan bitter çikolata, kakao likörü ve kakao yağından oluşmaktadır.
Çocuklarda Çikolata Tüketim Sınırı Nedir?
İçerdiği kakao, kafein ve yüksek miktarda ilave şeker nedeniyle 1 yaş altı bebekler için kesinlikle önerilmez. Bu yaş grubunun sindirim sistemi henüz bu bileşenleri tolere edebilecek olgunlukta değildir. Ayrıca şekerli gıdalar, yalnızca tatlı isteğini artırmakla kalmaz; uzun vadede tat eşiğini yükselterek sağlıksız beslenme alışkanlıklarının temelini atabilir. 2 yaşından sonra, haftada birkaç kez ve küçük porsiyonlarla sunulabilir.
Unutulmamalıdır ki çikolata, çocuklar için bir besin değil, kontrollü şekilde sunulması gereken bir ikram niteliğindedir.
Çocuklar İçin En Doğru Çikolata Seçimi Nasıl Olmalı?
Katkı maddesi, yapay aroma ve renklendirici içermeyen, mümkünse %40-60 kakao oranına sahip sütlü bitter çikolatalar tercih edilmelidir.
Yetişkinlerde Çikolata Tüketimi Ne Kadar Olmalı?
En ideal sınır, günde 20 gram (2 küçük kare) bitter çikolata olarak önerilmektedir. %70 ve üzeri kakao oranına sahip bitter çikolatalar, antioksidan içeriğiyle kalp sağlığını destekleyebilir ve tatlı ihtiyacını bastırmaya yardımcı olabilir.
Yüksek şeker ve yağ içeren sütlü ya da beyaz çikolataların sık tüketimi, kilo artışı, kan şekeri dengesizliği ve cilt problemleri gibi sorunlara yol açabilir. Diyabet, insülin direnci veya metabolik sendrom gibi rahatsızlığı olan bireyler çikolata tüketimini mutlaka diyetisyen kontrolünde gerçekleştirmelidir.
Çikolata ve Sağlık
Çikolata polifenollerinden epikateşin, damarlarda, strese bağlı oluşabilecek hücre hasarını önlemeye yardımcı olan bileşiklerin yapımında dolaylı olarak görev alır. Böylelikle kan akışını düzenlemeye ve damar tıkanıklığını önlemeye yardımcı olur.
Polifenollerin olumlu etkilerinin yanı sıra kakaoda bulunan bitkisel steroller ve posa da, kan yağlarını düşürücü etki göstererek, kardiyovasküler sağlığın korunmasında önemli rol oynayabilmektedir. Ayrıca kakaonun yapısında bulunan potasyum, kalsiyum, magnezyum ve bakır gibi mineraller de kardiyovasküler sağlığın geliştirilmesinde yardımcıdır.
Kilo kontrolünde ve insülin direncinde de ılımlı miktarda çikolata tüketimi ile sağlanan flavonoidler, çikolatanın yüksek yağ ve şeker içeriğine rağmen koruyucu etki gösterebildiği sonucuna varılmıştır.
Çikolatada bulunan, kafein ve teobromin, kan-beyin bariyerini geçerek ve beyinde belirli reseptörlere bağlanarak mod ve bilişsel işlevleri geliştirdiği belirtiliyor.
Çikolata tüketimi sonrası hissedilen iyi hal ve sakinlik ise mutluluk hormonu olarak da bilinen, dopamin ve serotonin seviyelerindeki artış ile ilişkilendirilmektedir.
Tüketim miktarı ve sıklığını dengelediğinizde sizi şişmanlatmayacağı gibi polifenol ve teobromin içeriği ile insülin direncini önlemeye ve sağlığınızı geliştirmeye yardımcı olabilir.
