Salmonella Nedir?
Salmonella, insanlarda ve hayvanlarda gıda kaynaklı enfeksiyonlara neden olan bir bakteridir. Dünya genelinde gıda zehirlenmesinin en yaygın nedenlerinden biridir. Salmonella bakterisi, hijyenik olmayan ortamlarda hızla çoğalabilen bir mikroorganizmadır. Gıda emniyeti kurallarına dikkat edilerek büyük ölçüde önlenebilir. Genelde sindirim sisteminde enfeksiyona neden olur.
Salmonella Bakterisi Nasıl Bulaşır?
Genellikle dışkı kaynaklı bulaşma (fekal-oral yol) ile yayılır. Yaygın bulaşma yolları arasında; çiğ veya az pişmiş gıdaların tüketimi, kirli su ve buz kullanımı, hijyenik olmayan koşullarda hazırlanan gıdalar, bakteri taşıyan hayvanlarla temas (özellikle kümes hayvanları, sürüngenler ve evcil hayvanlar) ve hasta kişilerle doğrudan temas (ellerin yetersiz yıkanması sonrası bulaşma) yer almaktadır.
Salmonella En Çok Hangi Besinlerde Bulunur?
Enfeksiyonun yaygın sebeplerinden biri, bakteri ile kontamine olmuş gıdaların tüketilmesidir.
- Taze meyve ve sebzeler (yetersiz yıkama durumunda)
- Çiğ veya az pişmiş et ve kanatlı eti (tavuk, hindi, ördek, kaz)
- Çiğ yumurta ve uygun koşullarda hazırlanmamış yumurta bazlı ürünler (mayonez, krema, tatlılar)
- Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri
- Kirli su ve buz
- Çiğ veya az pişmiş deniz ürünleri
Özellikle yaz aylarında, sıcak havanın etkisiyle bakterilerin çoğalma riski artar. Bu nedenle, gıdaların uygun koşullarda saklanması ve hazırlanması büyük önem taşır.
Salmonella Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?
Salmonella enfeksiyonu genellikle gıda ile ilişkili olarak ortaya çıkar ve belirtiler enfekte gıdanın tüketilmesinden 6 ila 72 saat sonra görülebilir.
- İshal (sulu veya kanlı olabilir)
- Bulantı ve kusma
- Ateş ve titreme
- Karın krampları ve ağrı
- Baş ağrısı
- Kas ağrıları ve halsizlik
Çoğu vakada, bağışıklık sistemi güçlü bireylerde semptomlar birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Ancak, bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde (bebekler, yaşlılar, hamileler ve kronik hastalar) enfeksiyon ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Salmonella Tedavisi Nasıl Yapılır?
Basit ishal olarak görülen yaygın formu çoğu zaman hafif seyreder ve birkaç gün içinde kendiliğinden düzelir. Ancak, hastalığın daha ağır seyrettiği durumlarda dehidrasyonu önlemek için su, elektrolit içeren sıvılar ve çorbalar önerilir. Yeterli sıvı alımı ve dinlenme önemlidir. Yüksek ateş ve kas ağrılarını hafifletmek için ateş düşürücüler doktor önerisiyle kullanılabilir.
Basit ishalle seyreden Salmonella enfeksiyonları antibiyotik gerektirmez. Hatta antibiyotik kullanımı dışkıda bakteri çıkış süresini uzatabilir ve kana karışmasını arttırabilir. Ancak nadir görülen tifo/paratifo gibi sistemik enfeksiyon durumlarında, bağışıklık sistemi zayıf hastalarda ağır hastalık durumunda doktor kontrolünde antibiyotik tedavisi uygulanabilir.
Şiddetli vakalarda hastaneye yatış ve damar yoluyla sıvı desteği gerekebilir.
Salmonella enfeksiyonu, hijyen kurallarına dikkat edilerek büyük ölçüde önlenebilir bir hastalıktır. Gıdaların doğru şekilde saklanması ve pişirilmesi, el hijyenine dikkat edilmesi enfeksiyon riskini azaltacaktır. Şüpheli bir durumda bir sağlık kuruluşuna başvurmak, hastalığın ilerlemesini önlemek için önemlidir.
