Kalp krizi, dünya genelinde en yaygın ölüm nedenlerinden biri olarak bilinir. Tıbbi adıyla "miyokard enfarktüsü" olarak bilinir.
Kalp Krizi Nedir?
Kalp krizi, kalbi besleyen damarlardan (koroner arterlerden) birinin ani olarak tıkanması sonucu kalp kasının yeterince oksijen alamaması durumunda ortaya çıkar. Tedavi edilmezse kalp kası zarar görür veya işlevini kaybeder.
Kalp Krizi Neden Olur?
Kalp krizi genellikle koroner arterlerde biriken plakların çatlaması ve bu plakların oluşturduğu pıhtının damarı tıkamasıyla meydana gelir.
-
Ateroskleroz (Damar Tıkanıklığı)
Kalp krizi vakalarında en yaygın nedendir. Koroner damarların iç yüzeyinde zamanla biriken kolesterol ve yağ plakları, damarın daralmasına ve tıkanmasına yol açar. Bu durum, kan akışını engelleyerek kalp krizine neden olur.
-
Yüksek Kan Basıncı (Hipertansiyon)
Kontrol altına alınamayan yüksek tansiyon, damar duvarlarına zarar verir ve damar sertliğine neden olabilir. Bu durum, kalp krizi riskini artıran başlıca faktörlerden biridir.
-
Sigara Kullanımı
Sigara, damarlarda hasara yol açarak kan akışını bozar. Ayrıca, kanın pıhtılaşma eğilimini artırarak kalp krizi riskini yükseltir.
-
Diyabet (Şeker Hastalığı)
Yüksek kan şekeri seviyeleri, damarların sertleşmesine ve hasar görmesine neden olur. Diyabet hastalarında kalp krizi riski, sağlıklı bireylere kıyasla daha yüksektir.
-
Yüksek Kolesterol
LDL ("kötü" kolesterol) seviyesinin yüksek olması, damar duvarlarında plak oluşumuna yol açar. Bu plaklar zamanla çatlayarak pıhtı oluşumuna ve damar tıkanıklığına neden olabilir.
-
Sedanter Yaşam Tarzı (Hareketsizlik)
Fiziksel aktivite eksikliği, obezite ve metabolik sendrom gibi risk faktörlerini artırarak kalp krizi oluşumuna zemin hazırlar.
-
Yoğun Stres
Stres, kan basıncını yükseltir ve kalp ritmini olumsuz etkiler.
-
Genetik Yatkınlık
Ailede kalp krizi öyküsü bulunması, bireyin kalp krizi geçirme riskini önemli ölçüde artırır.
-
Beslenme Alışkanlıkları
Yüksek yağ ve tuz içeren sağlıksız beslenme, kalp damar sağlığını olumsuz etkiler.
-
Alkol Tüketimi
Aşırı alkol tüketimi, tansiyon yükselmesine ve kalp kasında zayıflamaya neden olabilir.
Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir?
Kalp krizi, hayatı tehdit eden bir durumdur ve genellikle önceden bazı uyarı işaretleri verir.
-
Göğüs Ağrısı (Angina)
Kalp krizinin en yaygın belirtisi göğüste hissedilen baskı, sıkışma veya yanma hissidir. Bu ağrı genellikle birkaç dakika sürer ve fiziksel aktiviteyle artabilir.
-
Nefes Darlığı
Kalp kasının yeterince oksijen alamaması nefes darlığına yol açabilir. Özellikle dinlenme sırasında bile zor nefes alma, kalp krizi belirtisi olabilir.
-
Çene, Boyun ve Sırt Ağrısı
Kalp krizinde ağrı, sadece göğüsle sınırlı kalmayabilir. Çene, boyun, omuz ve sırt bölgesine yayılan ağrılar sıkça görülen belirtilerdendir.
-
Kol ve Omuzda Ağrı
Özellikle sol kolda başlayan ağrı, kalp krizi sırasında yaygın olarak hissedilir. Ağrı genellikle göğüs ağrısıyla birlikte ortaya çıkar.
-
Ani Yorgunluk ve Halsizlik
Hiçbir sebep yokken gelişen aşırı yorgunluk hissi, kalp krizinin erken belirtilerinden biri olabilir. Kadınlarda bu belirti daha sık görülür.
-
Soğuk Terleme
Vücudun ani stres tepkisi olarak soğuk terleme meydana gelebilir. Bu durum, kalp krizi belirtileri arasında sıklıkla yer alır.
-
Mide Bulantısı ve Kusma
Bazı kişilerde kalp krizi, mide bulantısı, hazımsızlık veya kusma gibi belirtilerle karıştırılabilir. Özellikle diyabet hastalarında bu belirtiler daha yaygındır.
-
Baş Dönmesi ve Bayılma
Kan akışının azalması nedeniyle baş dönmesi veya bayılma yaşanabilir. Bu durum, kalp krizinin önemli bir uyarı işaretidir.
Kalp Krizi En Çok Hangi Yaş Aralığında Görülür?
Kalp krizi durumu en çok 50 - 60 yaş etrafında görülmektedir.
Kalp Krizi Anında Ne Yapmalı?
Durumun kalp krizi olduğunu henüz bilmediğimiz için hem bu şüpheyi teyit ve doğruysa gereğinin yapılması hem de kalp krizi değilse ne olduğunun belirlenmesi için ambulans çağırarak en yakın acil kliniğine naklin gerçekleşilmesi sağlanmalıdır. Kişinin kendisi araç kullanmamalıdır.
Kalp Krizi Riskini Azaltmak İçin Nelere Dikkat Edilmeli?
Öncelikle duygusal, ruhsal açıdan rahatlığın teyimini ve sağlıklı yaşam ile beslenme konusundan uygun hayat tarzı değişikliklerin yapılması gerekmektedir. Sigara, hipertansiyon, diyabet ve kolesterol fazlalığı gibi sorunların titizlikle tedavi edilmesidir.
