Kurdeşen nedir?
Oldukça sık gördüğümüz alerjik hastalıklardan bir tanesi olan ürtiker ya da halk arasındaki deyimiyle kurdeşen hastalığı; derideki alerjik reaksiyonlardan biri olup kaşıntılı, kabarık ve kızarık lekelerle kendini gösteren bir cilt hastalığıdır. Halk arasında “kurdeşen dökmek” olarak da tanımlanan bir hastalıktır. Lezyonlu alanlar bölgesel veya yaygın olabilir. Döküntülerin boyutları birkaç milimetre ile birkaç santimetre arasında değişebilir; ancak birbirleriyle birleşip cilt üzerinde çok geniş bir alanı kapladığı da olur.
Görülme sıklığı nedir?
Ürtiker, dünyadaki tüm insanların kabaca beşte birinde görülebiliyor. Dolayısıyla dünyada 8 milyar insan olduğunu varsayarsak yaklaşık 1-1,5 milyar insanı ilgilendiren, oldukça sık görülen bir hastalıktır.
Kronik ve bulaşıcı bir hastalık mıdır?
Kurdeşen hastalığı bulaşıcı değildir.
Hastalığın gidişi birkaç gün ile birkaç hafta içinde iyileşmeyle sonlanır. Ancak, her kurdeşen vakası başladığı gibi bitmiyor, hastalık kronikleşebiliyor. Hastaların yüzde 15 kadarı ne yaparsak yapalım kronikleşir. Bir vakaya kronik diyebilmek için hastalığın altı hafta veya üzerinde seyretmesi gerekmektedir.
Belirtileri Nelerdir?
Hastalık, genellikle vücudumuzda kaşıntılı, kırmızı, fasulyebakla gibi kabartılarla giden tomurcuklar oluşturur. Lezyonlar gün içerisinde belirip kaybolabilir. Etkilediği cilt alanlarında kaşıntı ile birlikte yanma hissi de olabilir. Deri bulgularına bazen bulantı, yutma güçlüğü, nefes darlığı gibi mukozal tutulum bulguları eklenebilir.
Kurdeşen (ürtiker) neden olur?
Bu hastalığın birçok nedeni vardır. Bu nedenler arasında en çok ilaçlar, enfeksiyonlar, katkı maddeli gıdalar, polenler, tozlar, bazı fiziki koşullar (sıcak, soğuk, güneş, su vesaire) gibi birtakım etkenler söz konusudur. Burada katkı maddeli gıdalardan kastımız salam, sucuk, mayonez, ketçap, kola, çikolata, cips gibi gıdalardır. Katkı maddeli ve hazır gıdalar yerine ev yemeklerini tercih etmek sadece kurdeşen hastalığı açısından değil, genel olarak sağlıklı yaşam için de daha uygundur. Öte yandan deniz ürünleri özellikle balık ve kabuklu deniz ürünleri de alerjen olarak ürtikerde oldukça önemli bir rol oynar. Bu nedenle bazı gıda eliminasyonlarına gidilmesi gerekir.
Kurdeşen (ürtiker) nasıl teşhis edilir?
Kurdeşen tanısı genellikle bir dermatoloji hekimi tarafından gerçekleştirilen fiziksel muayene ve şikâyetler dinlenerek konulur. Fizik muayene ile tıbbi geçmişin incelenmesi sonucunda, eğer doktor kurdeşenin altta yatan ayrı bir tıbbi sorundan kaynaklandığı kanaatine varırsa, bir dizi kan testi ile cilt testi uygulanmasını isteyebilir.
Nasıl tedavi edilir?
Eğer kabarıklıklar ve kızarıklıklar birkaç gün boyunca devam ediyorsa mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurulmasında fayda vardır. Hastalık, özellikle mukozal tutulumun eşlik ettiği ciddi bir alerjik reaksiyon yaratmışsa, acil bakım uygulanması gerekebilir. Kurdeşen tedavisinde, hastalığı tetikleyen etkenler sorgulanır ve bunlardan uzak durulması önerilir. Örneğin hastalığa bir besin ya da ilaç neden oluyorsa bunların kullanımı kesilir. Öte yandan ürtiker tedavisinde kullandığımız ilaçlar (özellikle antihistaminikler) çoğunlukla hastalığın kontrol altına alınmasını sağlar.
