Kurdeşen Nedir?
Oldukça sık gördüğümüz alerjik deri hastalıklardan bir tanesi olan ürtiker ya da halk arasındaki deyimiyle kurdeşen hastalığı kaşıntılı, kabarık ve kızarık lekelerle kendini gösteren bir hastalıktır. Döküntüler bölgesel veya yaygın olabilir. Döküntülerin boyutları birkaç milimetre ile birkaç santimetre arasında değişebilir; ancak birbirleriyle birleşip cilt üzerinde çok geniş bir alanı kapladığı da olur.
Kurdeşenin ayırt edici özelliklerinden biri, ciltte oluşan döküntülerin genellikle 24 saat içinde sönerek kaybolması, ancak başka bir bölgede yeniden ortaya çıkabilmesidir. Kurdeşen, akut (6 haftadan kısa sürer) ve kronik (6 haftadan uzun sürer) olarak iki gruba ayrılır.
Görülme Sıklığı Nedir?
Ürtiker, dünyadaki tüm insanların kabaca beşte birinde görülebilir. Dolayısıyla dünyada 8 milyar insan olduğunu varsayarsak yaklaşık 1-1,5 milyar insanı ilgilendirir.
Kronik ve Bulaşıcı Bir Hastalık Mıdır?
Kurdeşen hastalığı bulaşıcı değildir.
Hastalığın seyri çoğunlukla birkaç gün ile birkaç hafta içinde iyileşmeyle sonlanır. Ancak, hastaların yüzde 15 kadarı tedaviye rağmen kronikleşebilir.
Kurdeşenin Belirtileri Nelerdir?
Hastalık, genellikle vücudumuzda kaşıntılı, kırmızı, fasulye, bakla gibi şişliklerle ortaya çıkar. Döküntüler gün içerisinde belirip kaybolabilir. Etkilediği cilt alanlarında kaşıntı ile birlikte yanma hissi de olabilir. Deri bulgularına anjiyoödem adı verilen, dudaklarda, göz kapaklarında aşırı şişmenin yanı sıra yutma güçlüğü ve nefes darlığı gibi mukozal tutulum bulguları eklenebilir.
Kurdeşen (Ürtiker) Neden Olur?
Bu hastalığın birçok nedeni vardır. Bu nedenler arasında en çok ilaçlar, enfeksiyonlar, katkı maddeli gıdalar, polenler, tozlar, bazı fiziki uyaranlar (sıcak, soğuk, güneş, su, basınç) gibi birtakım etkenler söz konusudur. Burada katkı maddeli gıdalardan kastımız salam, sucuk, mayonez, ketçap, kola, çikolata, cips gibi gıdalardır. Katkı maddeli ve hazır gıdalar yerine ev yemeklerini tercih etmek sadece kurdeşen hastalığı açısından değil, genel olarak sağlıklı yaşam için de daha uygundur. Öte yandan deniz ürünleri özellikle balık ve kabuklu deniz ürünleri de alerjen olarak ürtikerde oldukça önemli bir rol oynar. Bu nedenle bazı gıda eliminasyonlarına gidilmesi gerekebilir.
Kurdeşen (Ürtiker) Nasıl Teşhis Edilir?
Kurdeşen tanısı genellikle bir dermatoloji hekimi tarafından gerçekleştirilen fiziksel muayene ve şikâyetlerin dinlenmesiyle konulur. Fizik muayene ile tıbbi geçmişin incelenmesi sonucunda, eğer doktor kurdeşenin altta yatan ayrı bir tıbbi sorundan kaynaklandığı kanaatine varırsa, bir dizi kan testi ile cilt testi uygulanmasını isteyebilir.
Kurdeşen Nasıl Tedavi Edilir?
Eğer kabarıklıklar ve kızarıklıklar birkaç gün boyunca devam ediyorsa mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurulmasında fayda vardır. Hastalık, özellikle mukozal tutulumun eşlik ettiği ciddi bir alerjik reaksiyon yaratmışsa, acil biriminde tedavi gerekebilir. Kurdeşen tedavisinde, hastalığı tetikleyen etkenler sorgulanır ve bunlardan uzak durulması önerilir. Örneğin hastalığa bir besin ya da ilaç neden oluyorsa bunların kullanımı kesilir. Öte yandan ürtiker tedavisinde kullandığımız ilaçlar (özellikle antihistaminikler) çoğunlukla hastalığın kontrol altına alınmasını sağlar. Bunların yeterli olmadığı durumlarda dermatoloji hekiminin uygun gördüğü başka tedaviler de yapılabilir.
