HIV (Human Immunodeficiency Virus), enfeksiyona yol açan virüsün adıdır. AIDS ise Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromunun (Acquired Immunodeficiency Syndrome) kısaltmasıdır. AIDS bu virüsün neden olduğu, bağışıklık sisteminin ciddi şekilde zayıfladığı hastalığın ileri dönemini temsil eder. HIV enfeksiyonu önlenebilir bir hastalıktır.
AIDS Nedir?
HIV vücuda girdikten sonra bağışıklık sisteminin temel savunma hücrelerini hedef alır ve zayıflatır. Tedavi edilmezse bağışıklık sistemi enfeksiyonlarla ve diğer hastalıklarla savaşma yeteneğini kaybeder. HIV enfeksiyonu seyrinde fırsatçı enfeksiyonlar ve kanserlerin görülebildiği ileri devre AIDS olarak tanımlanır.
HIV Nasıl Bulaşır?
HIV belirli vücut sıvıları aracılığıyla bulaşır.
- Korunmasız Cinsel İlişki: HIV, vajinal, anal ve oral cinsel temas sırasında bulaşabilir. Prezervatif kullanımı riski önemli ölçüde azaltır.
- Kan Teması: Enfekte kanın bir şekilde vücuda girmesiyle HIV bulaşabilir. Örneğin, enjekte edilen ilaç bağımlılarında iğnelerin ortak kullanılması; kesici - delici alet yaralanmaları bulaşma riski taşır.
- Anneden Bebeğe Geçiş: Tedavi olmayan HIV pozitif bir anne, doğum sırasında veya emzirme yoluyla virüsü bebeğine geçirebilir. Ancak uygun tedavilerle bu risk büyük ölçüde azaltılabilir.
- Organ Nakli veya Kan Transfüzyonu: HIV ile enfekte bir donörden alınan organ veya kan, virüsün bulaşmasına neden olabilir. Günümüzde bu risk, kan ve organ taramaları sayesinde oldukça düşmüştür.
Tokalaşma, öpüşme, sarılma gibi sosyal temaslardan, ortak kullanılan havuz, tuvalet veya yemek kaplarından, sivrisinek veya böcek ısırıklarından HIV bulaşmaz.
HIV Enfeksiyonunun Belirtileri Nelerdir?
Hastaların yaklaşık yarısında bulaştan birkaç hafta sonra
- Ateş
- Lenf bezlerinde şişlik
- Boğaz ağrısı
- Halsizlik, kas - eklem ağrıları
- Döküntü
görülebilir.
HIV ilerledikçe bağışıklık sistemi zayıflar ve fırsatçı enfeksiyon veya kanserlerin neden olduğu çok farklı bulgular ortaya çıkabilir.
HIV/AIDS’in Tedavisi Nedir?
Henüz HIV enfeksiyonunu tamamen yok edecek bir yöntem yoktur, ancak antiretroviral tedavi (ART) sayesinde HIV pozitif bireyler, virüsün çoğalmasını baskılayarak uzun ve sağlıklı bir yaşam sürebilir. ART, bağışıklık sistemini güçlendirir, AIDS’e ilerleme riskini ve bulaşı azaltır. Erken tanı alan bireyler tedavi ile enfekte olmayanlara benzer bir yaşam beklentisine sahiptir.
AIDS, önlenebilir bir hastalıktır. HIV bulaşma riskini azaltmak için korunmasız cinsel ilişkiden kaçınmak, yüksek riskli davranışlar sergilememek, bunun başarılamadığı durumlarda temas öncesi veya sonrası koruyucu tedavi almak ve düzenli sağlık kontrollerini ihmal etmemek önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, hem bireyin hem de toplumun sağlığı açısından kritik bir rol oynar.
