Panik Atak Nedir?
Panik atak, aniden başlayan ve birkaç dakika içinde şiddetlenen yoğun korku, kaygı ve fiziksel belirtilerle ortaya çıkan bir durumdur. Kişi o an kalp krizi geçiriyormuş, bayılacakmış ya da kontrolünü kaybedecekmiş gibi hissedebilir.
Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
Panik atak yaşayan kişilerde genellikle şu belirtiler görülür:
- Ani başlayan yoğun korku ve endişe,
- Kalp çarpıntısı, göğüs sıkışması,
- Nefes darlığı, boğulma hissi,
- Terleme, titreme, sıcak basması,
- Baş dönmesi, sersemlik,
- Eller ve ayaklarda uyuşma,
- Kontrolü kaybetme ya da bayılma korkusu,
- “Ölecekmiş” hissi.
Bu belirtiler çoğu zaman kalp veya solunum hastalıklarıyla karıştırılabilir. Bu nedenle uzman bir hekim tarafından değerlendirilmesi önemlidir.
Panik Atak Neden Olur?
Panik atak, beynin “tehlike” algısını gerçek bir tehdit olmamasına rağmen aşırı şekilde tetiklemesi sonucu ortaya çıkar. Bu durum; psikolojik, biyolojik ve çevresel birçok faktörün birleşimiyle gelişebilir.
Stres ve yoğun kaygı, travmalar, genetik yatkınlık, beyindeki kimyasal denge değişiklikleri, tiroit ve hormon düzensizlikleri, uyarıcı maddeler (aşırı kahve, enerji içeceği, nikotin veya bazı ilaç kullanımı), uyku düzensizlikleri, sağlık kaygısı ve bedensel hassasiyet panik atak nedenleri arasında yer alır.
Ancak, Panik atak tek bir nedene bağlı olarak ortaya çıkmaz; çoğu zaman kişiye özel tetikleyicilerin birleşimi sonucu gelişir.
Panik Atakta Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Eğer belirtiler sıklaşmaya başladı ise veya günlük yaşamı etkiliyorsa profesyonel destek almak önemlidir.
Panik Atak Tanısı Nasıl Konur?
Uzman hekim atakların ne zaman başladığını, ne kadar sürdüğünü, hangi durumlarda tetiklendiğini, eşlik eden fiziksel belirtileri, günlük yaşamı ne kadar etkilediğini detaylı şekilde sorgular.
Belirtiler uluslararası tanı kriterlerine göre değerlendirilir. Tekrarlayan ve beklenmedik ataklar ile atak sonrası sürekli kaygı hali varsa “Panik Bozukluk” düşünülür.
Panik atak belirtileri; kalp hastalıkları, tiroit sorunları, vitamin eksiklikleri veya metabolik dengesizliklerle karıştırılabildiği için hekim gerekli görürse bazı testler isteyebilir. Bu testler fiziksel nedenlerle ortaya çıkan benzer tabloları ayırt etmek için önemlidir.
Stres düzeyi, uyku düzeni, travmalar, madde/kafein kullanımı ve aile öyküsü de değerlendirilir. Bu analiz hem tanıyı netleştirir hem de tedavi planının kişiye özel hazırlanmasına yardımcı olur.
Panik Atak Tedavisi
Panik atak tedavisi kişiye özel planlanır ve çoğu zaman başarılı sonuçlar verir. Tedavi genellikle şu yöntemlerden oluşur:
- Psikoterapi: Bilişsel davranışçı terapi (BDT) en etkili yöntemlerden biridir.
- İlaç Tedavisi: Antidepresanlar veya anksiyolitikler uzman tarafından önerilebilir.
- Yaşam Tarzı Düzenlemeleri: Kafein azaltma, uyku düzeni sağlama, nefes egzersizleri, stres yönetimi gibi destekleyici uygulamalar.
Uygun tedavi ile panik atak büyük ölçüde kontrol altına alınabilir ve kişinin yaşam kalitesi belirgin şekilde artar.
