Adet döngüsünün düzenliliği ve uzunluğu bir kadının üreme ömrü boyunca değişiklik gösterir, ancak doğal menopoza girme yaşı dünya çapında genellikle 45 ila 55 yaşları arasındadır. (DSÖ)
Menopoz Nedir?
Menopoz, bir kadının adet dönemlerinin kalıcı olarak sona erdiği ve üreme döneminin bittiği doğal bir biyolojik süreçtir. ‘Son kez adet görme’ anlamını taşımaktadır. Fiziksel bir rahatsızlık hali değildir.
Menopoz Neden Olur?
Çoğu kadın için menopoz, yumurtalık foliküler fonksiyonunun kaybı nedeniyle aylık adetin sona ermesiyle belirlenir. Bu, yumurtalıktaki yumurta foliküllerinin tükenmesi anlamına gelir. Dolayısıyla yumurtalıktan yumurta çıkmaz ve östrojen, progesteron hormonları üretilmez.
Menopoz Belirtileri Nelerdir?
Belirtileri her kadında farklı şekillerde ortaya çıkabilir ve bu belirtiler hem fiziksel hem de duygusal semptomları içerebilir.
Menopozun tipik belirtileri arasında; düzensiz adet döngüsü yer almaktadır. Adetler daha seyrek veya daha yoğun hale gelebilir.
- Gece terlemeleri
- Sıcak basması
- Aniden ortaya çıkan ısı hissi
- Uyku kalitesinin düşmesi
- Vajinal kuruluk, kaşıntı ve cinsel istekte azalma gibi sorunlar da yaygın belirtiler arasındadır
Ayrıca, kemik yoğunluğu kaybı sonucu osteoporoz riski artabilir. Bu belirtiler, kadının yaşam kalitesini etkileyebileceği gibi profesyonel destekle yönetilmesi mümkün olan semptomlardır.
Menopozun Süreçleri Nelerdir?
Menopoz süreci üç ana aşamadan oluşmaktadır. Menopoz öncesi dönem ‘Premenopoz’, son kez adet görme ‘Menopoz’ ve menopoz sonrası dönem ‘Postmenopoz’. Her aşama farklı belirtiler ve etkilerle gelir.
-
Premenopoz (Menopoza Geçiş Dönemi)
Premenopoz, menopoz öncesindeki dönemdir ve genellikle 2 ila 8 yıl sürer. Bu süreçte yumurtalıkların hormon üretimi azalmaya başlar. -
Menopoz (Son Adet)
Bir kadının adet görmesinin tamamen durduğu dönemdir. Bu durum, 12 ay boyunca adet olmama ile tanımlanır. -
Postmenopoz (Menopoz Sonrası Dönem)
Adet döngülerinin durmasından sonra başlayan ve hayat boyu süren dönemdir. Bu dönemde östrojen eksikliği kaynaklı osteoporoz (kemik erimesi), idrar yolu enfeksiyonları gibi sağlık riskleri artabilir.
Menopoz Tipleri Nelerdir?
Menopoz; doğal menopoz, erken menopoz ve cerrahi menopoz gibi farklı kategorilere ayrılabilir. Bu ayrım, menopozun gerçekleşme biçimine ve yaşına bağlıdır.
- Doğal Menopoz: Kadınların yaşlanması ile birlikte yumurtalık rezervlerinin tükenmesi sonucu oluşur. Belirgin fizyolojik veya patolojik bir neden olmaksızın ve klinik müdahale yapılmadan 12 ay (1 yıl) boyunca adet görmemesi durumuna "Doğal Menopoz" denilmektedir.
- Erken Menopoz: 40 yaşından önce meydana gelir ve genetik, otoimmün hastalıklar veya çevresel faktörlerle ilişkilidir.
- Cerrahi Menopoz: Yumurtalıkların, jinekolojik kanserler veya yumurtalık hastalıkları gibi durumlarda cerrahi müdahaleyle alınması durumunda ani olarak menopoz belirtileri başlar.
Menopoz Şikayetlerinin Yönetimi
Menopoz doğal bir süreçtir ve bu dönemde sağlığınıza özen göstermek önemlidir. Düzenli doktor kontrolleri, menopozun getirdiği değişimlerle daha bilinçli bir şekilde başa çıkmanıza yardımcı olur. Bazı durumlarda doktor önerisiyle hormon tedavisi uygulanabilir.
Menopoz döneminde beslenme büyük önem taşır. Menopoz döneminde osteoporoz (kemik erimesi) riski arttığı için, yeterli miktarda kalsiyum ve D vitamini almak, düzenli egzersiz yapmak ve uygun hastalarda hormon replasman tedavisi (östrojen ve/veya progesteron) uygulamak kemik sağlığını korumak açısından önemlidir.
