Göz Tembelliği Nedir?
Ambliyopi, halk arasında göz tembelliği olarak bilinen ve genellikle çocukluk döneminde gelişen bir görme bozukluğudur. Genellikle tek bir gözde görülür. Bir göz diğerine kıyasla daha az/ daha zayıf görme yetisine sahiptir. Bu durum, göz ve beyin arasındaki bağlantının tam olarak gelişmemesi veya doğru çalışmaması sonucu ortaya çıkar. Genellikle şaşılık ile birlikte görülmektedir.
Erken teşhis ve tedavi ile tamamen düzelebilecek bir durumdur, bu nedenle ailelerin dikkatli olması önemlidir.
Göz Tembelliği Neden Olur?
Göz tembelliği, genellikle bir gözün diğerine göre daha az kullanılmasıyla ortaya çıkar.
- Şaşılık (Strabismus): Gözlerin hizalanmaması sonucu bir göz baskın hale gelir ve diğer göz tembel kalır.
- Refraktif Kusurlar: Bir gözde miyop, hipermetrop veya astigmat gibi kırma kusurlarının daha ağır olması durumunda, bu göz yeterince kullanılmaz ve tembellik gelişir.
- Katarakt: Doğuştan ya da çocukluk döneminde oluşan katarakt, görmeyi engelleyerek göz tembelliği gelişmesine neden olabilir.
- Göz Yaralanmaları: Çocukluk çağında meydana gelen ciddi göz yaralanmaları da göz tembelliği riskini artırabilir.
Tüm çocukların 3 ya da 4 yaşına kadar göz muayenesinden geçmesi, sağlıklı bir görme gelişimi için kritik öneme sahiptir.
Göz Tembelliği Nasıl Anlaşılır? Belirtileri Nelerdir?
Göz tembelliği genellikle erken çocukluk döneminde fark edilir. Ancak çocuklar genellikle şikayetlerini dile getiremeyeceği için ailelerin bu konuda dikkatli olması gerekir.
Çocuklarda görme sorunları, genellikle günlük aktivitelerde yaşanan zorluklarla kendini gösterebilir. Örneğin, bir çocuk aktiviteler sırasında dikkatini sürdürmekte zorlanıyorsa, bu durum görme problemlerine işaret edebilir. Çocuğunuz uzaktaki bir şeye odaklanmak için başını bir yana çeviriyor veya gözlerini kısarak bakıyorsa, bu da bir görme bozukluğunun habercisi olabilir.
Ayrıca, bir gözünü kapattığında diğer gözle net görememe durumu veya göz kayması (şaşılık) gibi belirtiler fark ediliyorsa, bu durum göz tembelliği (ambliyopi) olasılığını akla getirebilir. Bu tür belirtiler fark edildiğinde, vakit kaybetmeden bir göz doktoruna başvurulması erken teşhis ve tedavi açısından önemlidir.
Göz Tembelliği Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi genellikle tembel olan gözün daha fazla çalışmasını sağlamayı hedefler. Bu süreç, göz doktorunun değerlendirmesi ve yönlendirmesi ile gerçekleşir.
- Göz Kapama Tedavisi: Sağlıklı göz kapatılarak tembel gözün daha fazla çalışması sağlanır.
- Gözlük veya Kontakt Lens: Refraktif kusurları düzeltmek için uygun gözlük veya lensler reçete edilir.
- Görsel Terapiler: Beyin ve göz arasındaki bağlantıyı güçlendirmek için belirli egzersizler yapılır.
- Cerrahi Müdahale: Katarakt veya şaşılık gibi durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Göz tembelliği, genellikle çocukluk döneminde gelişir ve erken teşhis edilmediğinde kalıcı görme kaybına neden olabilir. Bu nedenle, çocukların 6 ay-1 yaş arasında ve ardından 3 ya da 4 yaşına kadar göz muayenesi yaptırmaları önerilir.