Yaşamın her döneminde olduğu gibi sağlıklı beslenme (yeterli ve dengeli) yaz döneminde de oldukça önemlidir. Özellikle yaz mevsimi içerisinde havaların ısınmasıyla birlikte artan sıvı ihtiyacımızı karşılamak için, su ve sıvı gıdaları bol bol tüketmeliyiz.

Yaklaşık 2-2.5 lt’ye ulaşan sıvı ihtiyacımızı sağlamak için öncelikle su, süt, ayran, kefir, çay, limonata, meyve suları gibi sıvıları tüketmeliyiz. Sıcaklarda aşırı terleme sonucu vücuttan terle birlikte sodyum, potasyum gibi mineraller de atıldığından, halsizlik, nabız zayıflığı, yorgunluk ve dolaşım bozukluğu belirtileri görülebilir. Sodyum kaybını önlemek için tuzlu ayran, potasyum kaybını önlemek içinde bol sebze ve meyve tüketilmelidir. Asitli ve gazlı içecekler yerine süt, ayran, taze sıkılmış meyve suları, bitki ve meyve çayları tercih edilebilir.

Yaz aylarında görülen besin zehirlenmelerinden ve ishalden korunmak adına hijyen kurallarına özen gösterilmeli, ayrıca yiyecekleri pişirme, saklama kurallarına da dikkat edilmelidir. Sıcaklarla birlikte besinlerin bozulma risklerinin arttığı; et, süt ve sütlü ürünlerin tüketilmesinde güvenilir yerlerin seçilmesi önemlidir. Vücudumuzun savunma sistemini korumak için ise; yoğurt, ayran, kefir gibi gıdaları günde 2-3 su bardağı kadar tüketmeliyiz. Bu gıdaların ishalde de tedavi edici etkileri vardır.

Yaz aylarında tüketilen yağlı ve hamurlu yiyecekler; aşırı sıcaklarda vücutta yorgunluğa, baş ağrısı ve tansiyona neden olur. Bu nedenle özellikle sıcak yaz günlerinde, ağır hamur işleri, hamur tatlıları ve kızartmalar gibi yiyeceklerden kaçınmalıyız. Sıcak aylarda mümkün olduğunca yağı azaltmak faydalı olacaktır. Kızartma yerine ızgara, buğulama, haşlama veya fırında pişirme yöntemlerini tercih edebilirsiniz. Sebzeleri kızartmak istediğinizde çok az yağla harmanlayarak fırınlayıp, üzerine yoğurt ekleyerek kızartma tadına ulaşabilirsiniz. Bir kilo sebze pişirirken iki yemek kaşığı kadar yağ kullanılmalı.

Vücut direncinizi artırmak için bol sebze, salata ve meyve tüketmeye özen gösterin. Sebze ve meyveler içerdikleri vitamin, mineral ve antioksidanlar nedeniyle sağlıklı beslenmede öncelikli olarak yer vermemiz gereken besin gruplarıdır. Sebze tüketimi ile genel su ihtiyacımızı gidermiş oluruz. Posa miktarı ile bağırsak sağlığımıza etki eder, dolayısıyla da genel sağlığımıza fayda sağlamış olur. Buna ilave olarak meyveler şeker içeriğinden dolayı, tatlı isteğimizi de karşılayacağı için tatlıya olan eğilimi de azaltacaktır.

Ekmek seçiminde doygunluk sağlaması içi tam buğday unundan yapılmış olan ürünleri, çavdar ve yulafı tercih edebilirsiniz. Pilav ve makarnayı sınırlandırın ve bunları az yağlı yapmaya çalışın. Çorbalar yaz için sıcak olabilir. Soğuk ayran çorbası gibi yaz çorbalarını tercih edebiliriz.

Sağlıklı beslenme kurallarını hayata geçirin. Az ve sık yemeye, uzun süre aç kalmamaya özen gösteriniz. Her besin grubunun vücuda ayrı ayrı yararı vardır. Yeterli ve dengeli beslenme, dört besin grubunda bulunan besinlerin yeterli miktarda tüketilmesiyle sağlanır. Bu besinler süt grubunda yer alan süt ve yoğurt, et grubunda yer alan et, tavuk, yumurta, peynir ve kuru baklagiller, sebze ve meyve grubundan ürünler ile tahıl grubuna giren ekmek, bulgur, makarna, pirinç, mısır vb gibi yiyeceklerdir.

Yaz aylarında  fiziksel aktivitemizi artırarak (tempolu yürüyüş ve yüzme) kış aylarında aldığımız kilo fazlalıklarını atmamızı sağlar. Böylelikle de  kemik, kas ve kalp sağlığımızı korumuş oluruz.

Güne erken başlayın, erken yemeğe başlayın, metabolizmanız erken çalışmaya başlasın.

Uzm. Dyt. Sabiha Keskin